Klimaatpsycholoog
Het is even wennen, maar het bestaat: de klimaatpsycholoog. Deze hulpverlener zet zich in voor mensen die klimaatstress ervaren om vervolgens die zorgen en angsten om te zetten in constructieve acties ten behoeve van de vergroening. En het zijn vooral vrouwen die het voortouw nemen. Naar het schijnt.
Dat vrouwen, zowel als hulpverleners en als patiënten actief zijn in de klimaatpsychologie is niet verwonderlijk. Vrouwen zijn de hoeders en moeders van onze kinderen; en voelen daarom instinctief een enorme verantwoordelijkheid om de toekomst van de jeugd veilig te stellen. En zoals gebruikelijk: als vrouwen zich inzetten voor de kinderen zijn ook mannen bereid om hun steentje bij te dragen. Nu heb ik zelf pas sinds kort het bestaan van de klimaatpsycholoog ontdekt; en het eerste wat ik dacht was: ‘tja, weer een nieuw verdienmodel’. Ik bedoel, koppel een dienst of product met ‘groen’ of ‘klimaat’ en dan weet je, vandaag de dag, dat je de consument kan verleiden. Maar goed, als mensen angst ervaren dan wordt daar sowieso een blik hulpverleners voor opengetrokken. En dat begrijp ik dan weer niet. Want het zijn juist angstgevoelens die van nature ervoor zorgen dat mensen voorzichtiger zijn, beschermend optreden en veel alerter zijn voor wat mis kan gaan. En zodra je die angst weet te neutraliseren, kun je erop wachten dat diezelfde mensen daarna juist roekelozer worden. Blijkbaar is het gemeengoed om de emotie van angst als negatief en ongewenst te zien onder het motto: ‘angst is een slechte raadgever’. Maar niets is minder waar. Het brein produceert de emotie angst juist op momenten dat waakzaamheid geboden is; en menig vrouwspersoon heeft zich, door die angst, op tijd kunnen redden als zij zich in het openbaar bedreigd voelde door figuren die het op haar gemunt hadden. Vrouwen en mannen kunnen allebei, in een periode van overspannenheid of depressie, angst ontwikkelen tot paniek aan toe enkel en alleen omdat zij erop uitgaan om boodschappen te doen. Ook dan registreert het brein te veel overprikkeling; en is het de bedoeling om gehoor te geven aan die angst door binnen te blijven en rust te nemen. Nu is het maar de vraag of mannen daadwerkelijk zoveel minder angst ervaren dan vrouwen. Veel waarschijnlijker is het dan mannen zich eerder schamen voor hun angstgevoelens en zich daarom altijd wel stoerder voordoen dan zij in werkelijkheid zijn. Hoe dan ook zal het ‘trendy’ zijn om je als klimaatpsycholoog te afficheren als ook om bij een klimaatpsycholoog onder behandeling te zijn. Zelf doe ik hier niet aan mee; en dan vooral omdat er in ons land al te veel wordt gepsychologiseerd en ge-therapeutiseerd.
Iedereen is onderhand bang geworden voor de gevolgen van klimaatverandering. En dat zie ik als een positieve ontwikkeling. Immers, alleen door angst zijn mensen bereid om hun slechte gewoontes op te geven. Daarvoor hoef je niet in therapie.