Spreektijd
Wie het woord neemt, wil gehoord worden. En dat gebeurt meestal ook wel. Maar de kans dat de spreker zijn verhaal in geuren en kleuren kan vertellen is uitermate klein. Want de menselijke neiging om (het verhaal) te onderbreken ligt altijd op de loer.
De vraag rijst waarom dit zo is. Ik bedoel: waarom laten mensen elkaar gewoon niet uitspreken? Het antwoord op deze vraag is even simpel als dat hij onthutsend is, namelijk dat verbale dominantie niet wordt getolereerd. Zelfs in de allerbeste huwelijken is het schering en inslag dat het verhaal van hem door haar wordt onderbroken met haar eigen verhaal, als ook dat haar verhaal niet echt langer mag duren dan een minuut of wat. Nu is de (gemiddelde) toegestane spreektijd nooit echt gemeten, maar feit is wel dat vrouw voelbaar zal wegkijken als hij, voor haar gevoel, te lang de aandacht trekt. En de vrouw kan ook zeer geïrriteerd raken als de man, halverwege haar verhaal, met zijn hoofd wegdraait en iets gaat lezen op zijn laptop. Dit fenomeen is niet iets van af en toe, maar dagelijks zo prominent aanwezig dat mensen, na verloop van tijd, helemaal niet meer beginnen aan hun verhaal, met de achterliggende gedachte: ‘ik zou wel iets zinnigs kunnen vertellen, maar ik begin er maar niet aan als er toch geen oprechte aandacht voor is’. En dit is nu precies de reden waarom de wachtlijsten in de zorg zo lang zijn. Als mensen, zelfs door hun eigen ‘dierbaren’ niet meer serieus genomen worden, dan is het misschien wel tijd om naar iemand te gaan die ervoor wordt betaald om te luisteren. En als ik op mijn eigen spreekuur de eeuwig terugkerende vraag stel ‘wat is het probleem’, krijg ik steeds vaker als antwoord: ‘ik weet niet of ik echt wel een probleem heb, maar wat ik graag zou willen is, zonder onderbreking, even alles kunnen zeggen wat ik op mijn hart heb’. Welnu, als nieuwe klanten van mij zo expliciet dit verzoek doen, dan stem ik daar doorgaans mee in en voeg daar grappend aan toe: ‘alleen ventileren is wel twee keer zo duur’. Overigens, alleen maar (geduldig) luisteren is ook voor menig hulpverlener een helse opgave omdat ook hij (of zij) ook een (eigen) duit in het zakje wil doen. Let maar eens op hoe jouw eigen houding is in welk gesprek dan ook; en je zult dan ontdekken dat je eigenlijk niet kunt afwachten om het verhaal van de ander te onderbreken om zelf ook een verbaal doelpunt te scoren.
Misschien wel eens aan een tafeltje gezeten in een eetgelegenheid en gezien hoe twee ‘geliefden’ zwijgend tegenover elkaar zaten en gedacht: ‘wat lijkt mij dat verschrikkelijk’. Welnu, als je wilt voorkomen dat je partner in alle talen zwijgt, laat hem/haar dan lekker lang aan het woord. Ook geveinsde interesse is goed genoeg.